05-05-2025, 05:20 PM
ఆ మాటలు ఇనేసరికి గుండెలు బరువెక్కి సుంకన్న మనస్సు బాదతో కలుక్కుమని మెలికె దిరిగినాది.
"లెక్క ఇయకుంటేమి లేబ్బి. పెళ్ళాం బిడ్డల్ని పచ్చులు పెట్టాకు. ఏదోక కట్టంచేసి పిల్లల కడుపు నింపు సాలు. నాకు లెక్క యిచ్చినట్టే " అన్సెప్పి ఇంటి దోవ పట్నాడు సుంకన్న.
ఇంటికి రాంగానే "సుంకన్నా! ఊరి పెద్దలంతా మూడమాన్ల కాడ గుమికూడి నారంట. నిన్ను రమ్మన్యారు. ఊరి సంగతేందో మాట్టాడుతారంట. పోయిరాపో నాయిన !" పుట్టన్న కొడుక్కు చెప్పినాడు.
"పొయచ్చాగానీ, ఎనుముల్ను మేపకరాను పోయిన తమ్ముడు, పొయ్యిలోకి పుల్లలు ఏరకరాను పోయిన చెల్లెలు యింటికి వచ్చినారా నాయినా" తండ్రి పుట్టన్నను అడిగినాడు.
"ఇంటికి వొచ్చినాం న్నా!" అంటూ చెల్లెలు నూకాలమ్మ, తమ్ముడు బంగారయ్య అన్నకు ఎదుర్గా వొచ్చి నిలబన్యారు.
"ఓ.. వొచ్చినారా? సరేలే ఐతే. " సుంకన్న సమాదాన పన్యాడు.
"నువ్వు బెర్రీన కాళ్ళుమోఖం కడుకొని రాపో! సర్రి(గంజి) గాచిన ఉడుకు మీదనే తాగుదువు. మల్లా మూడు మాన్లకాడికి పోను ఆల్చమైతాది" తిపాలమ్మ సుంకన్నతో సెప్పినాది.
"అట్టేమ్మ" అని జాలాట్లోకి బోయి కాళ్లు మొఖం కడుకొని దండ్యెం మీది తుండుగుడ్డతో తుడ్చుకొని సర్రి తాగి దస్తుగుడ్డ బుజాన ఏసుకొని ఊరి పెద్దలంతా గుంపైన మూడుమాన్ల కాడికి ఎలబార్తాంటే మారెన్న అదాటు (ఎదురు) పన్యాడు.
"యాడికన్నా! నువ్వొచ్చాండవ్!" పలకరించినాడు సుంకన్న.
" నీ కోసమేబ్బీ! మూడుమాన్ల కాడ పెద్దలంతా మీటింగు పెట్నారు. ఇంటికొకరు రమ్మంటే అందరూ వచ్చినారు. యయ్యాలకు నువ్వు రాకపోతే పిల్చుక రాపోని నన్ను పంపినారు."
"అట్టనా! పదపదా! పోదాం!" అని బిరబిరా ఇద్దరూ పోయినారు.
మూడుమాన్ల కాడు అరుగుల మీద కొండాడ్డి తిప్పిరెడ్డి చెంగలనాయుడు అచ్చంనాయుడు అంకల్రాయుడు పిచ్చయ్య ఎర్రయ్య పుల్లారావు తిక్కరావు పోలయ్య పేరయ్య అంకన్న మాచంరాయుడు కూకొనివుండారు జనమంతా చుట్టూత నిల్బడివుండారు.
"సుంకన్న వచ్చినాడు సంగతేందో మొదుబెట్టండ్రీ" పేరయ్య కదిలిచ్చినాడు.
కొండాడ్డి మెల్లగా లేచి గోశ సర్దుకొని చెప్పడం మొదబెట్నాడు
"యావన్మందికీ తెలియజేయడం యేమనగా - నిజానికి మనకు తెలియని ఇసయమేమి కాదు. మూడేండ్లాగా వానచుక్క పడడమేల్యా. చేలు పండడమేల్యా. వూర్ని వరుపు చుట్టుకున్యాది. ఎండ మండుతాంది. ఎర్రగాలి కాగు (ఎర్ర దుమ్ము) దూమరం లేచ్చాంది. జనం తిండికి నీళ్ళుకు తొద (బాధ) పర్తాండరు. బక్క జీవాలు సచ్చిపోతాండయ్.
బోరపొంతలు (రాబందులు) పీతిరి గద్దలు తిరుగుతాండయ్. సీతవలు గుడ్లగూబలు పైడికంటీలు (బంగారు కన్నుల పక్షి, రాత్రుళ్ళు తిరిగే పక్షి) రేత్రుల్లు ఇకారంగా అరుచ్చాండయ్. చేండ్లు బీడ్లైనాయ్. ఏరు ఎండి పోయినాది. చెరువు వొట్టి పోయినాది. రైతులు పక్కూర్లకు కూలి పన్లకు పోతాండరు. కొందరు ప్యాటకు బేల్దారి పన్లు సేసుకోను పొతాండరు. కొందరైతే బతుకతెరువు కోసరం దూరాబారం యిండ్లు ఇడిచి వలస పొతాండరు. వోల్ల యిండ్లల్లో గబ్బిలాలు సేరి పిల్లలేపుకుంటుండాయి.
ఇట్టాటి పరిచితి మనకు ఎందుకొచ్చినాది. దద్దనాలోళ్ళు మన పొలిని ఎత్తక పొయినప్పటి నుంచే మన బతుకులు ఇట్టా కాలి పొతాండయ్. కుటుంబాలకు కుటుంబాలు ఇగలంపగలమై(చిందరవందరై)అలాంపలాం(అల్లకల్లోలం) లైనాయ్. కడంత కాలం ఇట్టా గొడాటకం బరాయించలేం. మన పొలి మల్లా మనూరికి తెచ్చుకునెంత వరకు మన బతుకులు ఇట్టే ఒగిరిచ్చా (అయాసం) వుంటాయ్. " అని సితిగతి ఇవరించినాడు కొండాడ్డి.
చెంగల్నాయుడు లేసి "వచ్చే మంగలారం దద్దనాల్లో పెద్దమ్మ ద్యావర. ఆ ద్యావరకు పొయ్యి మన పొలి మనం తెచ్చుకోవాల. ఈ పనికి ఎవరు పూనుకుంటారు? చెప్పండ్రి. ఊరు కోసరం వూరి బాగ్గోసరం ఎవరు ముందు కొచ్చారు? వోళ్ళకు వూరికి దిగదాల ఏటిగట్టున పదెకరాల బూమి ఇచ్చాం. వూర్లో యింటికి, పసుల్దొడ్డికి, వామి ఏసుకోడానికి, కల్లానికి యాబై సెంట్లు సలం ఇచ్చాం. వారి కుటుంబానికి లచ్చ రూపాయలు పోగుజేసి ఇచ్చాం.
ఆ పెయత్నంలో పానాలు పోతే ఆకుంటుంబానికి పంచాయతీ నెల బత్తెం యిచ్చూ బతుకంతా సూసుకుంటాది. వారి పిల్లలను సదివించి పయోజికుల్ని చేచ్చాది. కాబట్టి ఎవరైనా సాసం చేయేచ్చు. " ఆయప్ప మాట్టాన్యకాడికి మాట్టాడి కూకున్యాడు.
ఐనా గూడ ఒక్కరూ ముందుకు రాల్యా. అదేంత పానం మీది పనో అందరికి తెల్సు. అట్టందుకే అందరూ గమ్మున నుండి పోయినారు. యెంతసేపు సూసినా మందిలోంచి ఒక్కడూ చెయెత్తలేదు. సూచ్చూసి పుల్లారావు నిల్బడి,
"ఆలోసించండి! కరువు బోడానికి యేమేమి చెయాలో అన్నీ చేసినాం. ఆవుల పబ్బం ఆడించ్చినాం. ఇరాటపరవం సెప్పిచ్చినాం. అద్దరాతిరి పెళ్ళిగాని ఆడపిల్లల్ను అంగమొల(నగ్నంగా) వూరిసుట్టూ తిప్పినాం. పగిలిపోయిన రోళ్ళు, ఇరగిపోయిన రోకుళ్ళు, ఒక్కిలిపోయిన రాతి పనిముట్లు, పాత పొరకలు, పాత చాటలు, వూరి బయటికి బండ్లతో తోలినాం.
కప్పల పెండ్లిళ్ళు సేసినాం. ఐనా కరువు పోల్యా. కడగండ్లు పోల్యా. సితి ఆరోగోరంగానే(చాల ఘోరంగా) ఉండాది. మన దరిద్దరం పొవాలంటే దద్దనాలోళ్ళు తీస్కపోయిన పొలి తిర్గి తీస్క రావడమే. ఇంగ యేరొక దోవ కన్పల్యా. మనూరి బాగ్గోసరం యువకులు త్యాగం చెయాల. ఈపనికి యేవరు సమర్తులో తేల్చి సెబ్బండ్రి" అని పుల్లారావు " ఇస్సుబ్బా" అనుకుంటా నీరసంగా అరుగు మీద కూలబన్యాడు.
జనంలో ఉలుకూ పలుకూ లేదు. చెయేత్తడానికి ఈడిగల(ధైర్యం లేక) పన్యారు. ఒకరి మోగాలు ఒకరు సూసుకున్యారు. గుసగుసా గునపోసుకున్యారు.
"లెక్క ఇయకుంటేమి లేబ్బి. పెళ్ళాం బిడ్డల్ని పచ్చులు పెట్టాకు. ఏదోక కట్టంచేసి పిల్లల కడుపు నింపు సాలు. నాకు లెక్క యిచ్చినట్టే " అన్సెప్పి ఇంటి దోవ పట్నాడు సుంకన్న.
ఇంటికి రాంగానే "సుంకన్నా! ఊరి పెద్దలంతా మూడమాన్ల కాడ గుమికూడి నారంట. నిన్ను రమ్మన్యారు. ఊరి సంగతేందో మాట్టాడుతారంట. పోయిరాపో నాయిన !" పుట్టన్న కొడుక్కు చెప్పినాడు.
"పొయచ్చాగానీ, ఎనుముల్ను మేపకరాను పోయిన తమ్ముడు, పొయ్యిలోకి పుల్లలు ఏరకరాను పోయిన చెల్లెలు యింటికి వచ్చినారా నాయినా" తండ్రి పుట్టన్నను అడిగినాడు.
"ఇంటికి వొచ్చినాం న్నా!" అంటూ చెల్లెలు నూకాలమ్మ, తమ్ముడు బంగారయ్య అన్నకు ఎదుర్గా వొచ్చి నిలబన్యారు.
"ఓ.. వొచ్చినారా? సరేలే ఐతే. " సుంకన్న సమాదాన పన్యాడు.
"నువ్వు బెర్రీన కాళ్ళుమోఖం కడుకొని రాపో! సర్రి(గంజి) గాచిన ఉడుకు మీదనే తాగుదువు. మల్లా మూడు మాన్లకాడికి పోను ఆల్చమైతాది" తిపాలమ్మ సుంకన్నతో సెప్పినాది.
"అట్టేమ్మ" అని జాలాట్లోకి బోయి కాళ్లు మొఖం కడుకొని దండ్యెం మీది తుండుగుడ్డతో తుడ్చుకొని సర్రి తాగి దస్తుగుడ్డ బుజాన ఏసుకొని ఊరి పెద్దలంతా గుంపైన మూడుమాన్ల కాడికి ఎలబార్తాంటే మారెన్న అదాటు (ఎదురు) పన్యాడు.
"యాడికన్నా! నువ్వొచ్చాండవ్!" పలకరించినాడు సుంకన్న.
" నీ కోసమేబ్బీ! మూడుమాన్ల కాడ పెద్దలంతా మీటింగు పెట్నారు. ఇంటికొకరు రమ్మంటే అందరూ వచ్చినారు. యయ్యాలకు నువ్వు రాకపోతే పిల్చుక రాపోని నన్ను పంపినారు."
"అట్టనా! పదపదా! పోదాం!" అని బిరబిరా ఇద్దరూ పోయినారు.
మూడుమాన్ల కాడు అరుగుల మీద కొండాడ్డి తిప్పిరెడ్డి చెంగలనాయుడు అచ్చంనాయుడు అంకల్రాయుడు పిచ్చయ్య ఎర్రయ్య పుల్లారావు తిక్కరావు పోలయ్య పేరయ్య అంకన్న మాచంరాయుడు కూకొనివుండారు జనమంతా చుట్టూత నిల్బడివుండారు.
"సుంకన్న వచ్చినాడు సంగతేందో మొదుబెట్టండ్రీ" పేరయ్య కదిలిచ్చినాడు.
కొండాడ్డి మెల్లగా లేచి గోశ సర్దుకొని చెప్పడం మొదబెట్నాడు
"యావన్మందికీ తెలియజేయడం యేమనగా - నిజానికి మనకు తెలియని ఇసయమేమి కాదు. మూడేండ్లాగా వానచుక్క పడడమేల్యా. చేలు పండడమేల్యా. వూర్ని వరుపు చుట్టుకున్యాది. ఎండ మండుతాంది. ఎర్రగాలి కాగు (ఎర్ర దుమ్ము) దూమరం లేచ్చాంది. జనం తిండికి నీళ్ళుకు తొద (బాధ) పర్తాండరు. బక్క జీవాలు సచ్చిపోతాండయ్.
బోరపొంతలు (రాబందులు) పీతిరి గద్దలు తిరుగుతాండయ్. సీతవలు గుడ్లగూబలు పైడికంటీలు (బంగారు కన్నుల పక్షి, రాత్రుళ్ళు తిరిగే పక్షి) రేత్రుల్లు ఇకారంగా అరుచ్చాండయ్. చేండ్లు బీడ్లైనాయ్. ఏరు ఎండి పోయినాది. చెరువు వొట్టి పోయినాది. రైతులు పక్కూర్లకు కూలి పన్లకు పోతాండరు. కొందరు ప్యాటకు బేల్దారి పన్లు సేసుకోను పొతాండరు. కొందరైతే బతుకతెరువు కోసరం దూరాబారం యిండ్లు ఇడిచి వలస పొతాండరు. వోల్ల యిండ్లల్లో గబ్బిలాలు సేరి పిల్లలేపుకుంటుండాయి.
ఇట్టాటి పరిచితి మనకు ఎందుకొచ్చినాది. దద్దనాలోళ్ళు మన పొలిని ఎత్తక పొయినప్పటి నుంచే మన బతుకులు ఇట్టా కాలి పొతాండయ్. కుటుంబాలకు కుటుంబాలు ఇగలంపగలమై(చిందరవందరై)అలాంపలాం(అల్లకల్లోలం) లైనాయ్. కడంత కాలం ఇట్టా గొడాటకం బరాయించలేం. మన పొలి మల్లా మనూరికి తెచ్చుకునెంత వరకు మన బతుకులు ఇట్టే ఒగిరిచ్చా (అయాసం) వుంటాయ్. " అని సితిగతి ఇవరించినాడు కొండాడ్డి.
చెంగల్నాయుడు లేసి "వచ్చే మంగలారం దద్దనాల్లో పెద్దమ్మ ద్యావర. ఆ ద్యావరకు పొయ్యి మన పొలి మనం తెచ్చుకోవాల. ఈ పనికి ఎవరు పూనుకుంటారు? చెప్పండ్రి. ఊరు కోసరం వూరి బాగ్గోసరం ఎవరు ముందు కొచ్చారు? వోళ్ళకు వూరికి దిగదాల ఏటిగట్టున పదెకరాల బూమి ఇచ్చాం. వూర్లో యింటికి, పసుల్దొడ్డికి, వామి ఏసుకోడానికి, కల్లానికి యాబై సెంట్లు సలం ఇచ్చాం. వారి కుటుంబానికి లచ్చ రూపాయలు పోగుజేసి ఇచ్చాం.
ఆ పెయత్నంలో పానాలు పోతే ఆకుంటుంబానికి పంచాయతీ నెల బత్తెం యిచ్చూ బతుకంతా సూసుకుంటాది. వారి పిల్లలను సదివించి పయోజికుల్ని చేచ్చాది. కాబట్టి ఎవరైనా సాసం చేయేచ్చు. " ఆయప్ప మాట్టాన్యకాడికి మాట్టాడి కూకున్యాడు.
ఐనా గూడ ఒక్కరూ ముందుకు రాల్యా. అదేంత పానం మీది పనో అందరికి తెల్సు. అట్టందుకే అందరూ గమ్మున నుండి పోయినారు. యెంతసేపు సూసినా మందిలోంచి ఒక్కడూ చెయెత్తలేదు. సూచ్చూసి పుల్లారావు నిల్బడి,
"ఆలోసించండి! కరువు బోడానికి యేమేమి చెయాలో అన్నీ చేసినాం. ఆవుల పబ్బం ఆడించ్చినాం. ఇరాటపరవం సెప్పిచ్చినాం. అద్దరాతిరి పెళ్ళిగాని ఆడపిల్లల్ను అంగమొల(నగ్నంగా) వూరిసుట్టూ తిప్పినాం. పగిలిపోయిన రోళ్ళు, ఇరగిపోయిన రోకుళ్ళు, ఒక్కిలిపోయిన రాతి పనిముట్లు, పాత పొరకలు, పాత చాటలు, వూరి బయటికి బండ్లతో తోలినాం.
కప్పల పెండ్లిళ్ళు సేసినాం. ఐనా కరువు పోల్యా. కడగండ్లు పోల్యా. సితి ఆరోగోరంగానే(చాల ఘోరంగా) ఉండాది. మన దరిద్దరం పొవాలంటే దద్దనాలోళ్ళు తీస్కపోయిన పొలి తిర్గి తీస్క రావడమే. ఇంగ యేరొక దోవ కన్పల్యా. మనూరి బాగ్గోసరం యువకులు త్యాగం చెయాల. ఈపనికి యేవరు సమర్తులో తేల్చి సెబ్బండ్రి" అని పుల్లారావు " ఇస్సుబ్బా" అనుకుంటా నీరసంగా అరుగు మీద కూలబన్యాడు.
జనంలో ఉలుకూ పలుకూ లేదు. చెయేత్తడానికి ఈడిగల(ధైర్యం లేక) పన్యారు. ఒకరి మోగాలు ఒకరు సూసుకున్యారు. గుసగుసా గునపోసుకున్యారు.
ఇతర ధారావాహికాలు
నల్లమల నిధి రహస్యం
(https://xossipy.com/thread-66514.html)
___________________________________________
ఎందరో మహానుభావులు, అందరికీ వందనములు
మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ
నల్లమల నిధి రహస్యం
(https://xossipy.com/thread-66514.html)
___________________________________________
ఎందరో మహానుభావులు, అందరికీ వందనములు

మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ
