వంశీ మెచ్చిన కథలు, వ్యాఖ్యానంతో - అసతోమా సద్గమయ

[k3vv3]

"అది తక్కువ ప్రెజెంటన్న స్ఫురణే లేదమ్మా నాకు ఊరికినే చటుక్కున వచ్చేసింది ఆ మాట."

"అంతే అనుకో 'సింపుల్ గా బావుంది' అనెయ్యాల్సింది, కాని పేదరికమన్నది చూశావూ... అది మహా చెడ్డది. పైవాళ్ళ కేదో వున్నదన్న ఏడుపు అట్టడుగున వుండి పనిచేస్తో వుంటుంది. మాటలలో మన మేమాత్రం సందిచ్చినా... 'వున్నదని మిడిసిపోతున్నారు మహా' అని విరుచుకుని మీద పడతారు. సరేకాని మాటలసందున క్ష్రీరాన్నంలోకి ఏలకుల పొడి మరిచి పోయానమ్మాయి చూడుచూడు" అని ఇంత చీకటిగా వున్నదేమో అని చావిడిలోకి వెళ్ళింది. బైట మబ్బులేస్తున్నాయ్. "చెల్లాయి, లైటు వెలిగించమ్మా! అని కేకేసి సుశీల కూడా బైటకు వెళ్ళి చూసింది. నల్లకారు మబ్బులు దొంతర దొంతరలుగా పిటపిటలాడుతున్నాయి. ఆకాశంమీద, పట్టపగలు లైటు వెలిగించాల్సి వచ్చింది. వర్షం జల్లుగా మొదలై జడివానగా మారింది. ధనుర్మాసంలో యీ అకాల వర్షా లేమిటా అని పెరట్లో తులసికోటలో నీళ్లుపోస్తూ రామాయమ్మ పరధ్యాన్నంగా వుంది.

"ఒసేవ్ జడ వేస్తా రావే" అని కలకండను దగ్గరకు తీసుకుంది సుశీల. "రెండు జడల వెయ్యవుటే నాకూ" అని గోముగా అంది చెల్లాయి. పాయలు తీస్తూ రహస్యంగా "ఈ సంగతి ఎవరితోనూ చెప్పకు స్మీ... అందరూనే, బావ రారని అనుకుంటున్నారు." అని నొక్కి చెప్పింది సుశీల. కలకండ కిక్కురుమనలేదు. "చెబితివా గిద్దెడు చమురొచ్చేలా మొడతా తెలిసిందా?" అని జుట్టు ఒడిసిపట్టుకుని దాని తల తన వేపుకు తిప్పుకుని కళ్ళల్లోకి చూసింది. ఆమెకు తెలుసు - అదప్పుడే టపాభుజాన వేసుకుని బట్వాడాకు సిద్ధమవుతోంది. కలకండ బుంగమూతి పెట్టి "ఓ పిసరు చెప్పేశానేవ్ అక్కా!" అన్నది వోరగా చూస్తూ. "ఓసి నీ దుంప దెగ, అప్పుడే ఎవరి చెవి కొరికావే?" అని గద్దించింది సుశీల. "మరే - మరే ఆదెమ్మ పిన్నిగారింటిదగ్గర్నుంచి 'సినీ బకెట్' పువ్వులు కోస్తుంటేనూ "మీ యింటికి పోస్టు జవానొచ్చాడు... ఎక్కణ్ణించి వచ్చిందే వుత్తరమూ?" అని అడిగింది చంద్రకళ. 'మా బావ దగ్గర్నుంచీ' అనేసి, ఉన్న పళంగా పరుగెత్తుకుని వచ్చేశా" అన్నది కలకండ. సుశీల ఆలోచించింది. రెండు జడలలోనూ రెండు పూలచెండ్లూ గుచ్చి "చంప పిన్ను లెందుకూ - డబ్బీలో పడెయ్యమ్మా!" అని కంఠస్వరం తగ్గించి. "చెల్లాయ్ ఇటు చూడమ్మా - ఈసా రడిగితేనే - ఏదో పెద్ద పేకటు! వచ్చిందని చెప్పే సెయ్ - తెలిసిందా?" అని పాఠం చెప్పింది సుశీల. "ఓ" అని తల ఊపింది కలకండ; ఊపి, "అమ్మయ్యో! ఇంకానయం బావ దగ్గర్నుంచి ఏమొచ్చిందో చెప్పలేదింకా" అని ఓ ఆపత్తు తప్పించినట్టు సీరియస్ గా మొహం పెట్టింది. జడలు "పో... పోయి స్నో పట్టుకురా" అని పంపింది.

స్నోబాటిలందిస్తూ "అక్కాయ్! నిన్ననే - రేడియోలో - చెప్పారుటేవ్. ఇవాళా - మనవేపుటా, పెద్ద గాలివాన కురుస్తుందిటేవ్" అన్నది కలకండ. సుశీల ముఖబింబంమీద చిన్న మబ్బొకటి మురిసింది. పెరట్లోకి వెళ్లి పైకి చూచింది మళ్లీ. వానజోరు తగ్గుతోందా, హెచ్చుతోందా అని అంచనాలు కడుతూ.

"మీ ఆయన వస్తూ తడవడు లేవే!" అని రామాయమ్మ కూతుర్ని లోపలికి పిలిచింది.

కాని వాన తగ్గలేదు. రాత్రంతా ధారాపాతంగా వర్షం కురిసింది. తెల్లవారింది. కాని వాన తగ్గలేదు. మధ్యాహ్నానికి చిలికి చిలికి గాలివానయింది. ఊరి చివర చెరువు గండిపడింది, పేర్చిన పనలు దెబ్బతిన్నాయ్యేమోనని ఆలస్యంగా కోసినందుకు నొచ్చుకుంటూ పాలేళ్ళు తొందరపడుతున్నారు. వాననీళ్ళు కాలువలు గట్టినై. పిల్లకాయలు కాయితం పడవలతో వాన దేవునికి వీడ్కోలిస్తున్నారు. అందరి మొహాలు వికసించినై. పండగ సరదా చెడేలా వుందని ఊహించారు అంతా. వంటకాలవ డాము దగ్గర బురదపాములమీద రాళ్ళు రువ్వుతున్నారు. ఆకతాయిలు.

పంచాయతీ బోర్డు ఆఫీసునుంచి రేడియో అరుస్తోంది. తెల్లారగట్ట ఏదో స్టేషను కవతల ఓ వంతెన కూలి మెయిలు ప్రమాదం జరిగిందనీ, అందులో సెకండ్ క్లాస్ పెట్టె ఒకటి జామ్మయిపోయిందనీ అందరికీ స్పష్టంగా వినిపించింది. వీధులలో వంగి పెద్ద పెద్ద ముగ్గులు పెడుతున్న ముత్తైదులంతా లేచి అటు తేరి చూచారు. పాచి మనిషికి ఉలవపిండి రాతిగాబులో కలపమని పురమాయిస్తూ రామాయమ్మ గతుక్కుమని ఆదరాబాదరా లోపలికి పరిగెత్తింది. సుశీల దోమతెరలో ఇటాలియన్ రగ్గు మడతలకింద చదువుకొంటోంది.

"చూడమ్మాయి! అల్లుడుగారు మెయిల్లోకదూ వస్తానని రాసాడు." అని గాబరాగా అడిగింది తల్లి. ఆవునని తేలింది. రామాయమ్మ గుండెల్లో రాయి పడింది.

"ఏమిటమ్మా ఖంగారు?" అని మంచం దిగింది సుశీల. "కొంపమునిగిందే తల్లీ! అని రేడియో వార్త వినిపించింది. సుశీల దిగాలుపడి పోయింది.

నలుగురూ చేరారు. ఊరంతా గుప్పుమంది. మెయిల్లో రావలసిన సుశీల పెనిమిటి ఇంకా రాలేదు. ఆయన సెకండుక్లాసులోనేగాని ప్రయాణం చెయ్యడు. అది లోపల పనిచేస్తూంది సుశీలకు. ఆమె మొహాన్నకత్తి వాటుకైనా నెత్తురుచుక్కలేదు. మనస్సు పరిపరివిధాల పోయింది. తలా ఒక మాటా అంటున్నారు. "కంగారు పడకమ్మా!" అని కొందరూ, "ఏమో!" అని చప్పరిస్తూ కొందరూ... కళవరపాటు తప్ప కర్తవ్యమెవ్వరికీ తోచలేదు.

"భగవంతుడు దేనికి ఏ శిక్ష వెయ్యబోతున్నాడో" అని రామాయమ్మ కుములుతోంది. సుశీల ఒంటరిగా గదిలో కూర్చొని పైటకొంగు నోట్లో కక్కుకొని కన్నీరు మున్నీరయి వాపోతోంది.

"అఘాయిత్యం కాకపోతే. ఈ అకాల వర్షా లేమిటమ్మా! అని విస్తుపోయిందొక పడుచు. "ఈ కాలం పిల్లలు మరీ విడ్డూరం లెస్తూ - ఓ తిథి చూడరు - వారం చూడరు - శకునం చూడరు; పండగనాడే దిగాలీ?" అని మూతివిరిచింది నంబినాంచారమ్మ. "ఇవేమి రైల్లోనమ్మా! ఇంత భోరున వాన కురుస్తుంటే, కాస్సేపు ఆగితే ఏమి పుట్టి మునిగిందో!" అన్నదొక శతవృద్ధు. కలకండ కంతా అయోమయంగా వుంది.

జోగన్నపంతులు వూళ్ళో మోతుబరి. సంగతి వివరంగా తెలుసు కున్నాడు. ఎవ్వరినీ గోల చెయ్యొద్దన్నాడు. "స్టేషను వూరికి నాలుగు మైళ్లే గదా ఆరాలు తీద్దాం ముందు" అనేసి, నలుగుర్నీ పురమాయించి బళ్ళు కట్టించి బయల్దేర దీశాడు. "ఇల్లు జాగ్రత్త" అని గోవిందు కప్పగించి సుశీలా, రామాయమ్మా, కలకండా బండి ఎక్కారు. ఇంకా వూళ్ళో పిన్నా పెద్దా అంతా పయనమయ్యారు.

సువర్ణా, చంద్రకళా క్రితం రోజు మధ్యాహ్నమే దగ్గర్లో వాళ్ల పినతల్లిగారింటికి వెళ్లారు. పండుగనాడు వచ్చేద్దామని.

బళ్లు వూరుదాటినై. స్టేషన్లో వాకబుచేశారు. ఏమీ తేలలేదు. సెకండు క్లాసు పెట్టె ఒకటి జామ్మయి పోయిందని తప్ప మరి తబిశీల్లు లేవు. "ఆ రైలుకు సెకండుక్లాసు పెట్టెలెన్ని వున్నాయీ" అనడిగింది రామాయమ్మ. ఒక్కటే నన్నారు. సుశీల నోట మాట లేదు. ఆయన సెకండు క్లాసులోనేగాని ప్రయాణం చెయ్యడు.

బళ్ళు తిరుగుమొహం పట్టినై. టెలిగ్రాములు వెళ్ళవు. ప్రమాదం జరిగిన చోటుకి రైళ్ళు నడవడం లేదు. వీధులలో ముగ్గులన్నీ చెరిగిపోయినై.

దగ్గర వూళ్ళో నాగన్న పంతులు తోబుట్టువుగా రింట చిన్న కారుంది. మనిషిని పంపించాడు తీసుకు రమ్మనమని. 'ఇంకో కారుకూడా దొరికితే బావుణ్ణు అనుకుని ఆ సన్నాహంలో ఉన్నాడు. "ప్రమాదం జరిగిన చోటు మహావుంటే యిరవై మైళ్లుంటేను. రెండు గంటలలో చేరుకోవచ్చును. మీరేం కంగారు పడకండి" అని ధైర్యం చెప్పాడు.

బళ్ళు దిగారు సుశీల భారంగా యింట్లోకి వెళ్ళింది. లోపల అగ్నిపర్వతం పేలడానికి సిద్ధంగా ఉంది. "మొగుడు రాకపోయినా రాజాలాంటి ప్రెజెంటు కొడతావు" అని చంద్రకళ విసిరిన మాటలు గింగురుమని మోగుతున్నాయి చెవిలో, అవమానభారంతో క్రుంగిపోయి నడుస్తోంది. రామాయమ్మ పెరట్లో గోవిందుని చివాట్లు వేస్తోంది. "తలుపులన్నీ తెరచి ఎక్కడికి పోయావురా?" అని.

సుశీల గదిలో అడుగుపెట్టింది. గప్పున ఆగిపోయింది. ఊళ్లో భోగిమంటల శోభంతా ఆమె మొహంమ్మీదనే జిగ్గుమని వెలిగిందొక్కసారి. పట్టెమంచం మీద ఠీవిగా పడుకుని ఇంగ్లీషు నవల చదువుకుంటూ నిల్చుని వింటోంది రామాయమ్మ. ఇద్దరూ నవ్వుకున్నారు. సుశీల మొగుడొచ్చాడని ఈ వీధినుంచి ఆ వీధికీ, ఈ ఇంటినించి ఆ ఇంటికీ ఆనోటా ఈనోటా సరఫరా అవుతోంది సువార్త.

పీటల కింద అమర్చాల్సిన ఆముదాల గింజలూ, తాంబూలంలోకి ఇమడ్చవలసిన పెండల పాకులూ పోగుచేస్తున్న కలకండకు వాకిట్లో బండి ఆగిన చప్పుడయింది. "అక్కాయ్, సువర్ణాక్కాయ్ వస్తోందేవ్" అని కేక వేసింది.

సువర్ణా, చంద్రకళా బండి దిగారు. పినతల్లిగారింటి దగ్గర్నించి తిరిగి వస్తున్నారు గావును అనుకుంది సుశీల. రామాయమ్మగారి ఇల్లు వూరి చివర ఉంది. బండి ఇంకా వూరి నడిబొడ్డు తొక్కలేదు. అంచేత వాళ్ళ కింకా ఊరంతా పడిన గగ్గోలు తెలియదు. బిలబిలా వచ్చారిద్దరూనూ. బండి తిరగగానే ఇద్దరూ ఇంట్లో జొరబడి "నీ ప్రెజెంటు చూపించు పోతాం" అని సుశీల మీద దండయాత్ర సాగించారు. వరండాలో సిరిచాప వేసింది సుశీల.

"ప్రెజెంటేమిటీ మీ తలకాయ"

"ఓసి నీ రహస్యం దొంగలు దోలా, చూపుతావా చూపవా?" అని దిమాకీ చేసింది సువర్ణ.

"పెద్ద పేకట్టు వచ్చిందని చెప్పిందిలే కలకండ - అట్టే తెగనీలగకు" అని చెవిలో వూదింది చంద్రకళ.

"నేను చూపను - ఈయేడు నాకు వచ్చిన ప్రెజెంటు అపురూపమయింది - తెలుసా?" అని ఊరించింది సుశీల.

"ఓసి నీ సిగ్గు చిమడా ప్రతి యేటా 'ఇదిగో' 'యిదిగో' అని చొంగలు కారుస్తూ చూసేదానవు ఇవాళ యే మొచ్చింది?" అని ఆరా కోసం సువర్ణవంక చూసింది చంద్రకళ.

"చూస్తే మీ కళ్ళు జిగ్గుమంటాయి."

"కళ్ళు మూసుకుని చూస్తాలే అయితే" పకపక నవ్వుకున్నాడు.

కలకండకు వుండబట్టడం లేదు. సుశీల కళ్ళతో గదమాయించింది.

చూశావుటే సువర్ణా - మనమంటే దద్దమ్మలం! - అడక్కుండానే 'ఇదిగో' నని తెల్ల మొహాలల్లే వూరుతో తీసుకొచ్చి చూపుతాం. అది చూడు ఎంత దాచుకుంటోందో."

"అబ్బబ్బ... అస్తారు పదంగా దాచుకుందామంటే సాగనీరుకదా" అని సుశీల గదిలోకి వెళ్ళింది. పేపర్లో మునిగిపోయి వున్నాడాయన. "ఏమండి" అని పలకరించింది సుశీల. "ఒక్కసారి ఇట్లా రారూ" - పసిగట్టాడాయన - "అవ్వ" అని నోరునొక్కుకున్నాడు. "ఏమిటే హాస్యం - నన్ను అల్లరి చెయ్యదలచుకున్నావా?" "అబ్బ రండీ" అని రెండు చేతులా గుంజి గుమ్మంలోకి తీసుకొచ్చి నిలబెట్టి 'ఇదిగో, ఈ యేడు నా సంక్రాంతి కాన్క" అని గర్వంగా చూపింది సుశీల. అంత మనిషీ సిగ్గున విడిపించుకుని గదిలోకి పరిగెత్తాడు రాజారాం. వాళ్ళిద్దరికీ సిగ్గేసి గబగబా లేచి వంటింట్లోకి నడిచారు.

***